Ποιες είναι οι απαραίτητες εξετάσεις στην εγκυμοσύνη;

Τα παλιά τα χρόνια, μία από τις μεγαλύτερες εκπλήξεις της ζωής ήταν την στιγμή που γεννιόταν ένα μωρό και οι γονείς του...

ανακάλυπταν το φύλο και την κατάσταση της υγείας του. Σήμερα, οι εξετάσεις που γίνονται στη διάρκεια της κυήσεως επιτρέπουν στους γονείς να μάθουν εκ των προτέρων αν το μωρό τους πάσχει από γενετικά προβλήματα.

Η αλήθεια είναι πως η εγκυμοσύνη καλό είναι να αρχίζει… πριν από τη σύλληψη, επισημαίνει ο μαιευτήρας-γυναικολόγος κ. Ευάγγελος Γκικόντες, επιστημονικός υπεύθυνος του κέντρου «Διαγνωστική Έρευνα».

Όπως ακριβώς περιμένει μια γυναίκα την κατάλληλη στιγμή στη ζωή της για να γευθεί το δώρο της μητρότητας, έτσι πρέπει να κάνει ό,τι περνάει από το χέρι της για να βεβαιωθεί πως θα είναι πανέτοιμη και υγιής την μεγάλη μέρα», τονίζει.

   Τί σημαίνει πρακτικά αυτό; «Ότι με τον γυναικολόγο της θα προγραμματίσει τις απαραίτητες εξετάσεις που θα δείξουν αν η ίδια πάσχει από κάτι το οποίο καλό είναι να αντιμετωπισθεί πριν αρχίσει να γεννιέται μέσα της μια νέα ζωή», απαντά.

Οι εξετάσεις αυτές είναι το τεστ Παπανικολάου (τεστ Παπ), η καλλιέργεια κολπικού υγρού, το υπερηχογράφημα ελάσσονος πυέλου, η γενική αίματος, η γενική ούρων και εξειδικευμένες εξετάσεις αίματος (ηλεκτροφόρηση αιμοσφαιρίνης, σίδηρος, σάκχαρο, ουρία, αντισώματα ερυθράς, τοξοπλάσματος, κυτταρομεγαλοϊού, ηπατίτιδας Β και HIV).

Όλες αυτές οι εξετάσεις θα δείξουν λ.χ. αν μια γυναίκα έχει μια κύστη στις ωοθήκες ή μια διόγκωση των σαλπίγγων, τοξόπλασμα ή στίγμα μεσογειακής αναιμίας, παθολογικές καταστάσεις του τραχήλου της μήτρας ή του κόλπου και, γενικά, προβλήματα τα οποία καλό είναι να θεραπευτούν πριν από την σύλληψη.        Επίσκεψη στον γιατρό

Όσο απαραίτητη είναι, όμως, η επαφή με τον γυναικολόγο πριν από την εγκυμοσύνη, άλλο τόσο είναι σημαντική και στη διάρκειά της.

Κατά την πρώτη επίσκεψη μετά την βεβαίωση της εγκυμοσύνης, ο γιατρός θα πάρει το ιστορικό της εγκύου, την ημερομηνία της τελευταίας περιόδου και θα υπολογίσει την πιθανή ημερομηνία του τοκετού. Επιπλέον, θα την εξετάσει και θα ζητήσει γενικές εξετάσεις αίματος και ούρων.

Η έγκυος πρέπει να επισκέπτεται τον γιατρό μία φορά τον μήνα (εάν δεν έχει κάποιο ειδικό πρόβλημα) μέχρι την 32η εβδομάδα της κυήσεως. Αν την 32η εβδομάδα μέχρι την 36η εβδομάδα πρέπει να τον επισκέπτεται δύο φορές τον μήνα και μετά την 36η μία φορά την εβδομάδα.

Σε κάθε επίσκεψη ο γιατρός θα ελέγχει το βάρος και την αρτηριακή της πίεση, θα αξιολογηθεί την αύξηση της μήτρας και την θέση του εμβρύου, και θα ακούει τους παλμούς του. Μία φορά τον μήνα, εξάλλου, η έγκυος πρέπει να κάνει γενική αίματος, γενική ούρων και εξέταση αίματος για σίδηρο και σάκχαρο.
             Ειδικές εξετάσεις

Πέρα από αυτές τις εξετάσεις υπάρχουν και άλλες, πιο ειδικές που γίνονται για να διαπιστωθεί αν το έμβρυο πάσχει από χρωμοσωμιακές ανωμαλίες και αν αναπτύσσεται ομαλά. Οι εξετάσεις αυτές είναι:

• Η αυχενική διαφάνεια. Γίνεται με υπερήχους στην 12η-14η εβδομάδα της κυήσεως και τα αποτελέσματα βγαίνουν αμέσως. Ο γιατρός μετράει το εύρος μιας πτυχής στον αυχένα του εμβρύου και υπολογίζει τις πιθανότητες για σύνδρομο Down. Φυσιολογικές είναι οι τιμές κάτω από 2 χιλιοστά (mm). Αν είναι παραπάνω, ο γιατρός μπορεί να συστήσει αμνιοπαρακέντηση.

• Το A-test. Γίνεται στην 14η εβδομάδα της κυήσεως και τα αποτελέσματα βγαίνουν μέσα σε μία εβδομάδα το πολύ. Είναι συνδυασμός εξέτασης με υπερήχους και λήψη αίματος, κατά την οποία θα μετρηθούν τα επίπεδα τριών ορμονών. Ο υπέρηχος δείχνει την ακριβή υπερηχογραφική ηλικία του εμβρύου (δηλαδή σε ποιο στάδιο βρίσκεται η ανάπτυξή του). Γίνεται για να υπολογιστούν οι πιθανότητες χρωμοσωμιακών ανωμαλιών, όπως το σύνδρομο Down, το σύνδρομο Turner κ.ά. Αν το αποτέλεσμα δεν είναι καλό, μπορεί να ζητηθεί αμνιοπαρακέντηση.              • Το B-test. Είναι η εξελιγμένη μορφή του A-test. Γίνεται την 15η εβδομάδα της κυήσεως και η διαφορά είναι ότι μετρώνται τα επίπεδα δύο ορμονών. Και πάλι τα αποτελέσματα θα βγουν σε μία εβδομάδα το πολύ. Η έγκυος θα κάνει ή A-test ή Β-test.

• Το υπερηχογράφημα Β-επιπέδου. Γίνεται την 21η εβδομάδα της κυήσεως και τα αποτελέσματα βγαίνουν επιτόπου. Ο γιατρός ελέγχει εξονυχιστικά το έμβρυο (από τα μάτια και τα άκρα έως όλα τα εσωτερικά όργανα). Αν υπάρχει το παραμικρό πρόβλημα, ενημερώνονται οι γονείς και γίνεται συζήτηση με τον γιατρό ως προς τον τρόπο εξέλιξης της εγκυμοσύνης.

• Η καμπύλη σακχάρου. Γίνεται την 21η-22η εβδομάδα της κυήσεως, κυρίως στις εγκύους οι οποίες σε προηγούμενες εξετάσεις είχαν παθολογικά επίπεδα σακχάρου ή όταν υπάρχει υποψία για αυξημένο σάκχαρο (λ.χ. είναι μεγάλο το έμβρυο) ή όταν η μητέρα είναι παχύσαρκη. Η έγκυος πρέπει να πιει γλυκόζη αραιωμένη σε νερό και να δώσει αίμα πριν και μετά τη λήψη, ακολουθώντας τις οδηγίες του γιατρού της.             • Η αμνιοπαρακέντηση (ή αμνιοκέντηση). Γίνεται την 15η-18η εβδομάδα της κυήσεως, συνήθως στις γυναίκες που έχουν περάσει τα 35 τους χρόνια, οπότε θεωρείται ότι είναι αυξημένος ο κίνδυνος να αποκτήσουν μωρό με σύνδρομο Down ή άλλο πρόβλημα. Γίνεται επίσης όταν δεν είναι καλά τα αποτελέσματα της αυχενικής διαφάνειας ή του A-test (ή του Β-test). Τα αποτελέσματα βγαίνουν σε 15-20 μέρες και είναι η μόνη εξέταση με 99,99% σωστά αποτελέσματα (υπάρχει πάντα η πιθανότητα του ανθρώπινου λάθους). Η εξέταση γίνεται με λήψη αμνιακού υγρού με λεπτή βελόνα, που εισάγεται από την κοιλιά της μητέρας. Ο κίνδυνος επιπλοκής, όπως αιμορραγία ή αποβολή, είναι 1% έως 2%.

Ας σημειωθεί ότι στις εξετάσεις με τους υπερήχους παίζει σημαντικό ρόλο η εμπειρία του γιατρού, ώστε να αποφεύγονται λάθη στην αξιολόγηση της ανάπτυξης και της αρτιμέλειας του εμβρύου, καθώς και ότι η ακρίβεια όλων αυτών των εξετάσεων – παρ’ ότι μεγάλη – δεν είναι 100%.