Τα λιπαρά ω-3 είναι σημαντίκα για τον οργανισμό μας

   Όσο υψηλότερα τα επίπεδα των ωμέγα -3 λιπαρών οξέων στο αίμα, τόσο μικρότερη και η πιθανότητα θανάτου από καρδιακή προσβολή, όσο και η πιθανότητα στεφανιαίας νόσου και τόσο καλύτερος ο έλεγχος των φλεγμονών στο σώμα. 

   Πολύ συχνά πλέον ακούμε να γίνεται λόγος για τα ω-3 λιπαρά οξέα και για τη θετική συνεισφορά τους στην υγεία. Αυτό δεν θα γινόταν αν συνεχίζαμε να ακολουθούμε την διατροφή των πρωτόγονων ανθρώπων και των παλαιότερων γενεών, όπου η σχέση των ω-6/ω-3 λιπαρών οξέων ήταν 1:1 - 5:1. Σήμερα όμως λόγω αλλαγών στη διατροφή μας, η σχέση αυτή έχει φτάσει το 15:1 σε βάρος των ω-3, με άμεσες επιπτώσεις στην υγεία μας, με αποτέλεσμα να χρειαζόμαστε άμεσα να τα εντάξουμε στη διατροφή μας, είτε με την πρόσληψη τους από τις τροφές, είτε με τη χρήση διατροφικών συμπληρωμάτων.                                                                                                                   Η παραγωγή των ω-3 ξεκινάει από ένα απαραίτητο λιπαρό οξύ το α-λινολενικό οξύ (ΑLA), που δεν συντίθεται στον οργανισμό μας, αλλά το λαμβάνουμε από την τροφή (π.χ. ο λιναρόσπορος, πράσινα φυλλώδη λαχανικά (όπως η αντράκλα και το σπανάκι, τα καρύδια, ο κολοκυθόσπορος κ.λπ.) Το α-λινολενικό οξύ με την βοήθεια ενζύμων (Δ5 Δεσατουράση κ.λπ.), μετατρέπεται σε εικοσαπεντανοικό οξύ (EPA) και μέσω επόμενων μεταβολικών βημάτων, σε εικοσιδεξανοικό οξύ (DHA). Η μετατροπή του α-λινολενικού οξέως σε ΕΡΑ και DHA, παρεμποδίζεται από διάφορους παράγοντες όπως: τη μεγάλη πρόσληψη κορεσμένων λιπών, τρανς λιπαρών ουσιών, ζάχαρης, καφέ, αλκοόλ, από έλλειψη βιταμινών (Β3,Β6,C), μαγνησίου, ψευδαργύρου, από το κάπνισμα και από ιογενείς μολύνσεις. Έτσι, βλέπουμε ότι πολλοί παράγοντες εμπλέκονται για να γίνει η μετατροπή, με αποτέλεσμα η λήψη ω-3 από τροφές φυτικής προέλευσης να οδηγεί σε μετατροπή μικρού μόνο ποσοστού α-λινολενικού οξέος σε ΕΡΑ (0.2-8%) και DHA (0.05%)                                                                                               Αντίθετα τα ΕΡΑ και DHA υπάρχουν έτοιμα σε μεγάλες ποσότητες στα ψάρια και στο ιχθυέλαιο. Έτσι η λήψη ΕΡΑ και DHA μέσω των ψαριών και των ιχθυελαίων είναι απαραίτητη για όλες τις ηλικίες και ειδικά για τα παιδιά, καθώς πλέον τα περισσότερα Ελληνόπουλα δεν διατρέφονται σωστά και είναι παχύσαρκα, αρκετά δε από αυτά έχουν ήδη και υπερλιπιδαιμία.

   Αρκεί να σκεφτούμε ότι οι χρόνιες φλεγμονές είναι έμφυτες στα καρδιαγγειακά νοσήματα, στο διαβήτη, στο άσθμα, στην κατάθλιψη, στα αυτοάνοσα νοσήματα (ρευματοειδής αρθρίτιδα, νόσος Crown’s, κολίτιδα, πολλαπλή σκλήρυνση, λύκος κ.λπ.), για να καταλάβουμε το εύρος της θετικής δράσης των ω-3.                ΚΑΤΑ ΤΙΣ ΑΝΟΙΑΣ                                                                                                                             Το κόστος φροντίδας των αυξανόμενων ανοϊκών ασθενών στο μέλλον απειλεί με χρεοκοπία τα εθνικά συστήματα υγείας. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 22/7/2009 ενέκρινε συγκεκριμένες προτάσεις για την αντιμετώπιση της νόσου Alzheimer, της άνοιας γενικότερα και άλλων νευροεκφυλιστικών παθήσεων. Οι ευρωπαϊκές χώρες καλούνται να συνενώσουν τους πόρους τους και να συντονίσουν τις ερευνητικές τους προσπάθειες στο πεδίο των νευροεκφυλιστικών παθήσεων και κυρίως της νόσου Alzheimer, προγραμματίζοντας για πρώτη φορά ερευνητικές δράσεις από κοινού. Είναι η πρώτη πρωτοβουλία κοινού προγραμματισμού για το συντονισμό της έρευνας με αντικείμενο τις άνοιες και άλλα νευροεκφυλιστικά νοσήματα.

Στο τελευταίο Παγκόσμιο Συνέδριο για τη Νόσο Alzheimer (Βιέννη, Ιούλιος 2009) ανακοινώθηκαν πολλές μεγάλες μελέτες που επιβεβαιώνουν ότι ο έλεγχος των αγγειακών παραγόντων κινδύνου (αρτηριακή υπέρταση, χοληστερίνη, σακχαρώδης διαβήτης, παχυσαρκία, κάπνισμα), η συστηματική σωματική άσκηση και η υγιεινή διατροφή με φρούτα, λαχανικά, ξηρούς καρπούς και Ω3 λιπαρά οξέα συντελούν σημαντικά στην πρόληψη της άνοιας. Οι τακτικές αυτές όμως πρέπει να εφαρμόζονται από τη μέση ηλικία, πριν αρχίσει η νευροεκφυλιστική διαδικασία στον εγκέφαλο.                                                                                                                                                                                                                      ΓΙΑ ΤΗΝ ΔΙΑΘΕΣΗ                                                                                                                             Τα ω-3 λιπαρά οξέα ενδεχομένως να προσφέρουν κάποια ανακούφιση στα άτομα που έχουν καταθλιπτικά συμπτώματα, σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύεται στο επιστημονικό έντυπο «Journal of Clinical Psychiatry». Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Μόντρεαλ στον Καναδά θέλησαν να διερευνήσουν κατά πόσο τα ω-3 λιπαρά οξέα που εμπεριέχονται στο ιχθυέλαιο βοηθούν στην κατάθλιψη.

Εν τω μεταξύ, δεν μπορεί να αγνοηθεί το γεγονός, πως διάφορες μελέτες έχουν παρουσιάσει αντικρουόμενα αποτελέσματα. Εν μέρει η σύγχυση οφείλεται στο γεγονός ότι οι επιστήμονες σπάνια ελέγχουν τα συγκεκριμένα λιπαρά με κάποιον κοινά αποδεκτό τρόπο. Ορισμένες έρευνες έχουν μελετήσει τα ω-3 λιπαρά ως μονοθεραπεία. Άλλες, τα έχουν μελετήσει ως συνδυαστική θεραπεία με αντικαταθλιπτικά                       Οι Καναδοί ερευνητές, πάντως, πιστεύουν ότι ορισμένες από τις πλέον ισχυρές αποδείξεις των πλεονεκτημάτων προέρχονται από τα συμπληρώματα διατροφής που είναι πλούσια σε EPA (εικοσιπεντανοϊκό οξύ), το οποίο μαζί με το DHA (δοκοσαεξανοικό οξύ) είναι δύο από τις κυριότερες μορφές ω-3 λιπαρών οξέων.

Έτσι, λοιπόν έλεγξαν κάψουλα ιχθυελαίου, με υψηλή αναλογία ΕΡΑ, χορηγώντας 1.050 mg EPA την ημέρα και 150 mg DHA. Και οι 432 ασθενείς της μελέτης είχαν διαγνωστεί με τουλάχιστον μέτρια κατάθλιψη. Περίπου το 40% έπαιρνε ήδη αντικαταθλιπτικά. Με τυχαία επιλογή οι ασθενείς πήραν είτε κάψουλες ιχθυελαίου είτε εικονικό σκεύασμα που περιείχε φυτικά έλαια, καθημερινά για οκτώ εβδομάδες. Στην αρχή της μελέτης και σε αρκετές φάσεις κατά τη διάρκειά της, οι ασθενείς συμπλήρωναν ένα ερωτηματολόγιο για τη σοβαρότητα των καταθλιπτικών συμπτωμάτων.                                       Όταν οι επιστήμονες ανέλυσαν τα στοιχεία και των δύο ομάδων, δεν προέκυψε ξεκάθαρη διαφορά μεταξύ ιχθυελαίου και φυτικών ελαίων. Αλλά μεταξύ των ατόμων χωρίς άγχος τα συμπτώματα είχαν βελτιωθεί σημαντικά με το ιχθυέλαιο. Οι ασθενείς με διαταραχές άγχους, όπως γενικευμένο άγχος, φοβίες, διαταραχή μετατραυματικού στρες και διαταραχή πανικού, δεν είχαν καλύτερα αποτελέσματα με το ιχθυέλαιο.